Bp Wętkowski w Spycimierzu: tutaj splata się wiara, tradycja i kultura
17 grudnia 2021 r., tekst: ks. AT; foto: ks. JG
Spycimierz. Niewielka miejscowość niedaleko Łodzi i Uniejowa, swymi początkami sięgająca początków chrześcijaństwa, zasłynęła dzięki tradycji układania kwietnych dywanów, po których corocznie przechodzi procesja Bożego Ciała. 17 grudnia, w miejscowym kościele parafialnym miały miejsce uroczystości związane z wpisaniem powyższej tradycji na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO.
Wydarzenie, w którym uczestniczyli goście z kraju i zagranicy, rozpoczęła Msza św. pod przewodnictwem bp. Krzysztofa Wętkowskiego.
W homilii biskup włocławski ukazał działanie Pana Boga na przestrzeni dziejów ludzkości oraz więź między wiarą a tradycją i kulturą narodu.
Wychodząc od odczytanego fragmentu Ewangelii, prezentującego rodowód Jezusa, hierarcha zauważył, że Bóg posługując się ludźmi nieustannie realizuje swój plan. W tym kontekście nawiązał do bogatej historii Spycimierza, sięgającej niemal okresu chrztu Polski. Zauważył przy tym, że miejscowość jest ona starsza niż święto Bożego Ciała, które daje sposobność publicznego oddania czci Najświętszemu Sakramentowi, a w czasach zaborów było też manifestacją przynależności narodowej.
Następnie, biskup włocławski, podkreślił wyjątkowość spycimierskiej tradycji, która doczekała się niezwykłego wyróżnienia. – Dzisiaj gromadzimy się w tym miejscu, aby podzielać waszą radość z racji wpisania na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO. Gratulujemy wam tego wyróżnienia – mówił homilista.
W homilii nie zabrakło nawiązania do osoby św. Jana Pawła II i jego nauczania do roli i znaczenia kultury w życiu człowieka i narodu. Przytoczone zostały m.in. słowa przemówienie papieża Polaka wygłoszone w siedzibie UNESCO w 1980 r.: „Człowiek, który w widzialnym świecie jest jedynym podmiotem kultury, jest też jedynym właściwym jej przedmiotem i celem”. – Człowiek tworzy kulturę i kultura tworzy człowieka – kontynuował biskup włocławski, przypominając, że naród polski przetrwał lata zaborów i utrzymał swoją tożsamość właśnie dzięki kulturze.
Następnie, podkreślając zaangażowanie młodych w układanie dywanów kwiatowych, homilista zadedykował im słowa Jana Pawła II wypowiedziane w Gnieźnie do młodzieży: „Kultura jest przede wszystkim dobrem wspólnym narodu. […] naród polski przeszedł przez ciężką próbę utraty niepodległości, która trwała z górą sto lat, a mimo to pośród tej próby pozostał sobą. Pozostał duchowo niepodległy, ponieważ miał swoją kulturę.”
Kończąc homilię, hierarcha zachęcił do troski o kulturę. – Wszyscy, którzy włączają się w spycimierską tradycję mają udział w tym, że kultura narodowa, także w tym wymiarze, przetrwała – powiedział ks. biskup, podkreślając, że praca miejscowych parafian to przede wszystkim wyraz ich wiary w Chrystusa i Jego obecność w sakramencie Eucharystii. – W tej wspólnocie niezwykle mocno splata się wiara, tradycja i kultura – podkreślił hierarcha.
Po Eucharystii licznie zgromadzeni goście, wśród których byli przedstawiciele władz samorządowych województwa i gminy, a także przybyli z Włoch współpracownicy stowarzyszenia „Spycimierskie Boże Ciało”, zapoznali się z tradycją kwietnych dywanów oraz poszczególnymi etapami prac związanych z wpisaniem jej na listę UNSESCO.
Na zakończenie uroczystości uczestnicy mogli wcielić się w rolę twórców kwietnych dywanów.
Prace nad wnioskiem o wpisanie na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO tradycji kwietnych dywanów rozpoczęły się na przełomie 2019/2020. Inicjatorem tego było parafialne stowarzyszenie „Spycimierskie Boże Ciało”. 30 marca 2020 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przesłał w imieniu parafian ze Spycimierza (i czterech wsi w województwie opolskim, gdzie również układane są kwietne dywany) stosowny wniosek do Sekretariatu Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury. Wcześniej, w 2018 r., tradycja została wpisana na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO aktualnie obejmuje blisko 400 pozycji, w tym z Polski: szopkarstwo krakowskie, kulturę bartniczą oraz sokolnictwo. Od 16 grudnia na tej liście oficjalne znajduje się spycimieraska tradycja kwietnych dywanów układanych na Boże Ciało.
