1 stycznia - Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi
1 stycznia 2020 r., źródło: brewiarz.pl foto: Orthodox Christian Network
Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi to najstarsze maryjne święto, którego zapowiedzi możemy odnaleźć już w Starym Testamencie, gdzie istnieje wiele szczegółowych proroctw, zapowiadających Zbawiciela świata. Pośrednio dotyczą one także osoby Jego Matki. Niektóre z nich są nawet wyraźną aluzją do Rodzicielki Zbawiciela, np. zapowiedź dotycząca Niewiasty, która zetrze głowę węża - szatana (Rdz 3,15).
Jako proroctwo dotyczące Maryi traktuje się także zapowiedź Izajasza: Pan sam da wam znak: Oto Panna pocznie i porodzi Syna i nazwie Go imieniem Emmanuel (Iz 7,14).
Poza tymi tekstami tradycja chrześcijańska uznaje wiele innych w znaczeniu typicznym (stanowiącym wzór, pra-obraz), jak np. królowa stojąca po prawicy króla (Ps 45,10), oblubienica z Pieśni nad Pieśniami, zwycięska Judyta czy ratująca swój naród od niechybnej zguby bohaterska Estera.
Maryja była córką świętych Joachima i Anny (tak przekazuje nam apokryf Protoewangelia Jakuba, pochodzący z roku ok. 150). To oni oddali ją do Świątyni (to także przekaz apokryficzny - wspomnienie tego wydarzenia obchodzimy w liturgii 21 listopada). Przez Boga została wybrana na Matkę Jezusa Chrystusa. Jej postać jest obecna na kartach Nowego Testamentu od chwili Zwiastowania po Zesłanie Ducha Świętego.
Anioł Gabriel zwiastuje Jej narodzenie Syna, który będzie „Synem Najwyższego” (Łk 1,26-38). Od tej chwili Maryja całkowicie oddaje się Bogu.
Synoptycy (św. Mateusz, św. Łukasz i św. Marek) wspominają, że Maryja towarzyszyła Panu Jezusowi w Jego wędrówkach apostolskich (Mt 12,46-50; Mk 3,31-35; Łk 8,19-21); jest także świadkiem śmierci Chrystusa; stoi pod krzyżem, gdy Jezus powierza Ją opiece św. Jana (J 19,25-27). Po ukrzyżowaniu i zmartwychwstaniu Jezusa pozostaje wśród Apostołów w Jerozolimie.
Według tradycji po wniebowstąpieniu Jezusa Maryja żyła jeszcze 12 lat. Niektóre dokumenty mówią, że mieszkała ze św. Janem w Efezie, inne - że nie opuszczała Jerozolimy. Pusty grób Maryi znajduje się obok Ogrodu Oliwnego w dolinie Cedron.
Spośród szczególnych przywilejów Maryi na pierwszym miejscu trzeba wymienić Jej Boskie macierzyństwo, które czcimy w opisywanej uroczystości.
Prawda ta została ogłoszona jako dogmat na soborze w Efezie (431 r.). Zebrani na tym soborze biskupi Kościoła pod przewodnictwem legatów papieskich orzekli jednogłośnie, że nie tylko można, ale należy Maryję nazywać Matką Bożą, niosącą Boga (greckie Theotokos). Ta godność i ten przywilej wynosi Maryję ponad wszystkie stworzenia i jest źródłem wszystkich innych Jej przywilejów.
Prawdę o Boskim macierzyństwie Maryi potwierdzono na soborach w Chalcedonie (451 r.) i w Konstantynopolu (553 r. i 680 r.), w konstytucji Pawła IV przeciwko arianom (socynianom) w roku 1555, w wyznaniu wiary Benedykta XIV (1743 r.) oraz w encyklice Piusa XI Lux veritatis w 1931 roku, który uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi wprowadził do liturgii Kościoła, wyznaczając jego obchody na dzień 11 października. Reforma liturgiczna w roku 1969 nie zniosła tego święta, ale podniosła je do rangi uroczystości nakazanych i przeniosła na 1 stycznia.
Uroczystość ta jest „świętem nakazanym”, czyli obowiązuje w tym dniu uczestnictwo we Mszy św. oraz powstrzymanie się od prac niekoniecznych.
